Lelameh

Paut angai ji ngak blog kamei ih dibei dengah alu. Terima kasihlah gak kelo lo sakai-sakai wak luk jungat blog kamei ih walaupun jarang angai ji kamei cerita gak gi'ih.

Uno wak bak dengah ko lau ih ienlah pasel LELAMEH.

Ko cerita tan pengalaman ko debei jegum lo mak apak ko pinyi lelameh dagen gu'un siewlah. Lian ko agei umit sabei kira dagen ujung-ujung 80an awel 90an saji agei bei lameh gak kapong ko. Lian ien agei idak gu'un ayang debei ngak jijak numa balau ataupun ajau bei wak ngak numa nyadin ladang kelapa sawit. Bah segak Matu-Daro ien saji ngak numa nyadin ladang sawit min ngak. Ako agei senged beilah jelakau ien idak alu a keman bah wab (Daled) pado kabak la'an mapun kapong kamei buyak lien inan bei peta'ah bei lameh gak kapong ko. Mun dei salak tan senged ko, lian ien lameh ien bei gak Sg. Kebuaw. Kamei pun dei luk bak debei upet alu kamei pun pa'ai mapun Sg. Kebuaw. Ako agei japan 9-10 taun umor masa ien, dei luk perak, jegum lo mak kawak. Kamei pa'ai saji awal atang mun ngak lau saji dibei sepet agei buyak idak angai a kik ngak pa'ai siew.

Wak senuka ko masa ienlah, bila mengenah lameh ien bau daun kayo jegum mun nu'uh lameh luk labuk bao tanak. Debei bao daun kayo sebarang lameh ih bei tenemu. Ako dei senged kayo nau wak kenedau lameh ih tapi sakai ko susui kayo Meranti. Tapi wak tao ko daun kayo ih kenah ulam unyok nyin ienlah sui a nyat telo kenah keman uled lameh ih. Ko bei melabau gak jelaweh saintis keman Singapore pasel lameh ih. Nyin debei kenah bak pesusui ien uled nau tapi kalik ulat atau larva kupu-kupu tapi debei tao jenis wak an.

Mak ko bei cerita pasel moyang kamei sabei. Mun nyin tabui pinyi lameh debei pernah luk penuk alu put milo wak igek nyin bak kedau medun lameh buyak nyin suka angai pumai lameh tak. Mun nyin pulik kusong singen put milo igek nyin pulik serta bilem alu nyipen. Mun nyin pinyi lameh mesti nyin pingah si'ah jegum bulu. Ien singenlah bak nyin keman lameh ien.

Ako dei rapa senged ji agei gaya lo mak misik lameh tapi ako suka angai keman lameh pu. Mun ngak nepu, ricak alu nyam agei lameh ien. Samalah keman kerupok singen. Mun idak atang kenah , mesti nepu mak ko migek kenah ipih pa'ut. Lameh pu ienlah wak kinah ko jegum janik ko nyadin kerupok gak jawai TV.

Kejian angai ko keman lameh ko rasa dagen taun 1996 kejien. Bebeleh taun kawak padu ko dibei petemu lameh alu agei. Lian ien sabei rega sekilo lameh tak RM60. Ajau sui sakai ko a gak Daled jaja labi RM100 ngak sekilo. Ajau susah angai agei bak pinyi ienlah kalik rega makin ma'al. Mun bei pun dagen gu'un dibei rapa idak jelakau bei. Kalik kayo wak kenedau lameh ien dibei agei.

Mun bei a luk menak kajian pasel lameh ih saji dao atang. Kenah kawak nyadin alasan telo a liko bak madak kerajaan mipih gu'un wak bei kedau lameh ih diam. Sepanjang ako merantau, masok keluar gu'un debei ngak pernah ko petemu lameh. Ienlah wak nyadin misteri ien, buyak nau gak kawasan a liko terutama gak Daled singen bak bei petemu lameh. Buyak nau dibei pernah ko petemu gak kik. Atau buyak debei ngam timing ko kah? Ako pun dei tao.

Lameh adalah salah satu makanan tradisi telo a liko. Dagen dei sedar telo semakin kehilangan makanan telo ien. Idak kawak liko kik wak tutui telo pinyi serta keman lameh ih, ji liko balah, bahkan kina gak Daled pun sagup melei mun bei a jaja.

Ien singenlha ji gaya bak cerita ko lau ih. Bei lian cerita udei.